Kübital Tünel Sendromu Nedir?
Ulnar sinir, boyundan başlar, köprücük kemiği altından dirseğe, buradan da parmak ucuna kadar uzanan bir sinirdir. Dirsek hizasında ulnar sinirin sıkışmasına kübital tünel sendromu denir. El parmaklarında uyuşma ve karıncalanma en yaygın belirtisidir. Dirsek iç kısmındaki kemik çıkıntı hizasında ulnar sinir deriye daha yakındır ve bazen onu çarptığınızda bir anda elektrik çarpmış gibi dirsekten parmaklara uzanan elektriklenme olur.
Ulnar sinir el bileğine girerken bu kez başka bir kanaldan/tünelden de geçer (Guyon kanalı). Ulnar sinir elde serçe parmağı ve yüzük parmağın yarısına his verir. Geri kalan parmaklara ise median sinir adı verilen sinir his verir; bu sinirin el bileğinde sıkışmasına da karpal tünel sendromu denir. Ulnar sinir boyundan çıkıp parmaklara ulaşana dek üç yerde sıkışabilse de (el bileğinde guyon kanalında, dirsekte ve omuzda), en fazla ulnar sinir hizasında sıkışır.
Kübital Tünel Sendromu Neden Olur?
Dirsekte ulnar sinir sıkışmasının en sık nedenleri:
- Dirseğin uzun süreli bükülü tutarak yapılan işler; bigisayar kullanmak, dirsekleri bükerek uyumak (geceleri serçe parmakta ve yanındaki yüzük parmağın yarısında uyuşma ile uyanırsınız), uzun süre telefonda konuşmak gibi.
- Uzun süre dirseği bükerek ve yaslayarak (özellikle sert zemine) oturmak; uzun otobüs veya uçak yolculuklarında koltuğun kollarına yaslamak gibi.
- Dirsek ekleminde sıvı birikmesi, artrit (eklem iltihabı) sinirin sıkışmasına neden olabilir,
- Dirseğin iç kısmına doğrudan gelen darbeler,
- Dirseğin önceki kırığı veya çıkığı veya kırık sırasında sıkı atel/alçıya bağlı sıkışması
- Dirsek eklemine yakın kistler,
- Dirseğin bükülmesini gerektiren tekrarlayan veya uzun süreli aktiviteler.
Kübital Tünel Sendromun Belirtileri Nelerdir?
Kübütal tünel sendromunda, dirseğin iç kısmından kalkan ağrı, parmak ucuna doğu yayılır. En çok el parmağınızda şikayete neden olur. Yüzük parmağında ve serçe parmağında uyuşma ve karıncalanma en fazla görülen yakınmadır. Özellikle araba sürerken, telefon tutarken, geceleri uykuda daha fazladır. Uzun süreli sıkışmalarda, kas kaybı ve güçsüzlüğüne bağlı; ilgili parmaklarla kavrama zayıflığı (güçsüzlük) özellikle yazı yazarken veya enstrüman çalarken hissedilebilir. Sinir basısına bağlı kas gücü kaybı maalesef geri dönmez. Bu nedenle 6 hafta ve daha fazla süreyle parmaklarda uyuşma şikayetleriniz varsa, mutlaka doktora başvurun.
Kübital Tünel Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?
Romatoloji, ortopedi veya fizik tedavi doktoruna başvurduğunuzda, anamnez (hastalık öyküsü; işiniz, aldığınız ilaçlar, hastalık öykünüz ve şikayetleriniz gibi), muayene ve bazı testlerle tanınız konur. Muayenede dirsek iç kısmındaki ulnar sinire dokunmakla ağrı ve elektriklenme olması (Tinel belirtisi), dirsek eklemindeki inflamasyon, dirsek ekleminiz bükülü iken ulnar sinir normal pozisyonunda mı araştırılır, el ve parmaklarda his ve kuvvet kaybı var mı bakılır.
Direkt grafi ile dirsek değerlendirilir; gerekirse manyetik rezonans görüntüleme yapılabilir. Sinir iletisini ve kas gücünü anlamak için EMG (elektomyogram) yapılarak, sinir hasarının şiddeti ölçülür.
Kübital Tünel Sendromu Nasıl Tedavi Edilir?
Ulnar sinir sıkışması, kas kaybına neden olmadıkça, cerrahi dışı yöntemlerle tedavi edilir.
Kortizon olmayan inflamasyon gideren ağrı kesici ilaçlar (NSAİİ) ağrı ve inflamasyonun azalmasını sağlar. Bazen sinire önemli bası varsa, yine inflamasyona bağlı ödemi azaltmak için steroid enjeksiyonu yapılabilir. Artrite bağlıysa, hastalığın tedavisiyle sinir basısı da düzelecektir.
Dirseği daha düz pozisyonda tutmak için, geceleri ve uzun süreli yolculuklarda takmak üzere içi dolgulu dirsek bandı veya atel önerilir.
Kol ve bilekteki gerginliği önlemek için egzersiz (dirsek düz pozisyonda avuç iç açık iken el bileğinden eli n geriye doğru esnetilmesi) önerilir.
Cerrahi tedavi, ulnar sinir çok şiddetli sıkışmışsa (EMG bulgularının ve şikayetlerin dayanılmaz olduğu), kas kaybına neden olmuşsa, medikal önlemlerle rahatlama olmamışsa önerilir. Ameliyatla tünel genişletilerek bası ortadan kaldırılır. Genellikle cerrahi ile çok iyi yanıt alınır. Ameliyat sonrası fizyoterapist eşliğinde kas gücü ve eklem açıklığını koruyan egzersizler önerilir.
(Prof. Dr. Nuran Türkçapar, Güncelleme Mart-2022)